ноември
п:павлов орце

porce29@hotmail.com
г:години: 37
п:професија: професор по литература
д:досега објавено: печатени неколку рецензии за локални збирки и една ликовна изложба
н:нешто за себе: аматерски се занимавам со режија

д:дуранија

Постои едно цвеке и се вика Дуранија, карактеристично за него е дека тоа умира од премногу љубов. Толку е убаво што ниту еден одгледувач на цвеќе не може да му одолее. Гледајки ја Дуранија како расне и се развива, плашејки се да не овене, одгледувачот на цвеќе постојано ја наводнува. Дуранијата не поднесува влажност. Нејзините лисја еден по еден почнуваат да венат.Одгледувачот е вознемирен до таа мера што постојано ја вади и опсипува со љубов, по никој цена не сака да ја изгуби драгоценоста на која толку се навикна, едноставно не можеше да си го замисли животот без присуството на цвеќето во неговиот дом. Се случи дури денес да не може да ги изврши работните обврски на потребното ниво.Прочита во едно списание дека музиката може инспиративно позитивно да влијае на цвеќињата. По цел ден седеше до саксијата уживајки во бравурите на Брамс и Моцарт.Можеби му се причини, но како да почувствува извесно подобрување.Дуранија денес беше посвежа. Среќен и задоволен замина на работа, беше пристоен дури и со колегите кој обично не ги поднесува. Едноставно целиот блескаше од среќа. Тоа не можеше да го сокрие. Сите забележаа дека денес е посебно среќен. Го погледнуваа под око, малку и се засрами, колку повеќе сакаше да се однесува секојдневно, толку повеќе среќата се приметуваше на неговото лице. Дури малку и се засрами. Перфектно уредно со голем жар, својствено на неговата уредност, ја заврши работата и целиот среќен се упати во продавницата за цвекиња. Од еден негов пријател кој одгледува Гладиоли беше дознал дека во цвеќарницата е пристигната нова пратка на храна за Дурании, со помислата колку ќе ја израдува, веднаш се упати таму, зеде дупла доза и со нескриена радост и љубопитство се упати кон својот дом. Подрипнуваше по патот размислувајки за среќните моменти што ќе му ги приреди Дуранија. Луѓето со кои се разминуваше го погледнуваа предизвикани од неговата појава, од необичноста на неговото движење, од неговото лице. Што им е на луѓето, се прашуваше, зарем е толку необично да се види среќен човек.Пристигна пред неговиот стан. Малку со страв се сеќаваше на состојбата на Дуранија во преходните денови, и со извесна доза на нервоза ја отклучи вратата од станот. Гореше од нетрпение. Веднаш се упати до прозорецот, до местото до кое беше сместена неговата скапоценост. На неговата среќа и немаше крај, Дуранијата не само што беше посвежа туку и денес мора да се признае изгледаше некако величенствено, прекрасно, неодоливо. Веднаш потоа станот беше исполнет со прекрасните звуци од една кантата на Чајковски, запали цигара се вовлече во фотелјата и уживаше во ненадејната среќа што го снајде. Не можеше да ги одвои очите од неа, постојано ту дотураше вода во саксијата, ту од новокупените хемикалии од цвеќарницата и ги нудеше со таков жар, како млад пубертетлија заљубен до уши во некоја негова врсничка. Реши дури да ги измие листовите со пиво, така ќе добијат поголем сјај, така неговата Дуранија ќе биде уште поубава. Утредента се разбуди и забележа блага промена на листовите кој до вчера изгледаа исклучително свежо, блага загриженост се читаше на неговото лице, веднашдотрча со кантичката и дотури вода, постојано дотурше вода иако како пасиониран цвеќар знаеше дека Дуранијата не поднесува огромни количини на влажност, меѓутоа и покрај тоа сознание тој постојано дотураше вода, не можејки самиот на себеси да си објасни зошто го прави тоа. Во овој момент беше во емотивна криза и не можеше да помисли да биде оставен на цедило, не можеше да ја поднесе осаменоста, не можеше да си замисли нешто да се случи со неговата Дуранија, затоа постојано беше со и околу неа опсипувајки ја со големо внимание и љубов.Со извесна доза на нервоза денес отиде на работа.Постојано во мислите му беше таа. Се нервираше поради фактот што не може во очите на колегите да остане мирен, да ја сокрие својата нервоза. Тие понесени од неговото вчерашно расположение неколкупати се обидоа да започнат некој разговор, но едноставно не наидоа на соработка, едноставно денес беше мрачен како тмурните облаци полни дожд, што се насобрале околу градот мачејки се да го испуштат својот тежок товар. Самиот на себе не можеше да си јаобјасни нервозата што ја чувствуваше, не му се јадеше, не можеше да пие, едноставно, скоро неосетно ги менуваше цигарата една по една. Љубопитните колеги се интересираа за неговата состојба, но тој само одмавнуваше со главата убедувајки ги сите дека се е во ред, и дека тој навистина не знае што очекуваат тие од него, а како да се онесувам се прашуваше со блага лажна насмевка, самиот свесен дека денес не може да ја сокрие неговата нервоза.А таа денес се чувствуваше навистина лошо, пожолтените листови свенатоста на нејзиното тело, беа докази дека нешто не ево ред.Каде погрешив се прашуваше, можеби треба да додадам уште малку вода, со кантичката ја доплнуваше саксијата, со мало стапче нежно го окопуваше нејзиното подножје, константно додаваше храна, ги бришеше нејзините листови. Се беше попусто, пушти музика надевајки се дека ќе успее да промени нешто, ништо, никаква промена на подобро, незабележително листовите еден по еден сневеселени венеа и почнаа да се капат.Дуранијата благо и несвесно умираше. Денес не отиде на работа, Дуранијата беше мртва.
Постои едно цвеке и се вика Дуранија, карактеристично за него е дека тоа умира од премногу љубов. Толку е убаво што ниту еден одгледувач на цвеќе не може да му одолее. Гледајки ја Дуранија како расне и се развива, плашејки се да не овене, одгледувачот на цвеќе постојано ја наводнува. Дуранијата не поднесува влажност.

г:гадинки, фрагмент 1

Одам по градот, денгубејки, живеејки го и овој ден како и другите умирајки по малку, отепан од сознанието за сопствената ништожност, без илузии, уморен од порази, се обидувам да му плукнам во лице на времето во кое живеам знаејки дека тоа не е вистински начин ниту решение да се ослободам од огромната доза на тегобност која ја носам со себе. Така размислуваше Горчин Ветрогонски одејки на работа, носејки ја со себе и чантичката во која секое утро откако го ставеаше неговиот појадок, скоро механички се упатуваше на неговото работно место во фабриката надвор од градот. Одвратни беа утрата во градот, луѓето се уште мирисаа на своите топли постели. Нечист здив се распослал во воздухот. Сите итаат да не задоцнат некаде. Недоспастрени жени, недоспиени деца, нервозни мажи, понекој заостанат пијаница, луѓе натискани во автобусите еден до друг, како мравки кој се извлекуваат од своите дупки за да го преживеат и овој ден и да ја продолжат играта што ја играат или ќе ја играат со години. Механизмот во главите на тие луѓе функционираше беспрекорно. Како навиени роботи го повторуваа секојдневно овој ритуал убедени дека така и никако поинаку не треба да биде. Горчин Ветрогонски не мислеше така, не знаеше зошто, но сепак длабоко во себе чувствуваше дека не е тоа животна филозофија во која може целосно да се вклопи, постојано одбиваше да се помири со убедувањето и со едноличноста која го притиска, живееше со некое убедување дека тој не е како другите луѓе. Во состојба на полусон толку убаво ги поврзуваше речениците, во главата му се раѓаа симфонии од зборови, лебедови песни, откровениа и решение за замките во кој навлегуваше секогаш кога ќе се обидеше да ги сподели размислите со празната хартија која зјааеше пред него повторно убедувајки го дека ќе мора повторно, да се соочи со сопствената недореченост. Мудростите прочитани некаде, исфилтрирани во неговиот светоглед тогаш добиваа ново значење. Таквата психолошка состојба во која се наоѓаше во последно време едноставно го тераше да се чувствува предодреден од бога за некое големо дело. Сеуште не знаеше од што би се состоело тоа /???????” но знаеше дека мора нешто да стори за да се извлече од сивилото на животот кое се повеќе и повеќе го задушуваше. И ова утро како и многупати пред тоа го проколнуваше животот не можејки да се помири дека тоа е тоа, и дека нема што друго да очекува…
 

 

г:гадинки, фрагмент 2

Отстрана гледано нему и не му беше многу лошо, напротив имаше се што би требало да има пристоен млад човек кој живее во провинциска средина. Неодамна вработен како млад инжинер по технологија во големата фабрика, во време кога е привилегија да одиш на работа, со обезбедено стамбено прашање и со девојка по мерка на малогрѓанските стандарди, оддаваше впечаток на човек кој ги створил сите предуслови за целосно вклопување , социјализирање и прифаќање на законите што ги наметнува провинцијата. Апсолутно се вклопуваше во визијата што луѓето ја имаа за него. Работата се повеќе му стануваше рутина, навика без која животот овде би бил целосно бесмислен. Не наоѓаше некое којзнае какво задоволство во работата, но сепак во одредени моменти знаеше да биде доста креативен, па макар тоа да било и во изнаоѓање на начин на економичност во користењето на енергијата при работа со мотори за работни машини. Со неговите 27 години чувствуваше дека нема што повеќе да очекува од животот, едноставно само треба да се опушти, полека да старее, да го полни чкембето со мрснотија, да купи костум за на свадба, самиот да се ожени, да направи деца, да купи викенд опрема, обавезен инвентар во секое македонско семејство, па секоја недела скара и глумење на допадливост, не смее комшијата да знае дека нешто не е во ред, кај мене е се полно и рамно, дојди на ракија, поведи ја жена ти на кафе па ке видиш, патем, ја сменив ламелата во москвичот, сега работи како саат….
 

 

г:гадинки, фрагмент 3

Не можеше Горчин така лесно да се предаде, не можеше да се ослободи од тоа одвратно чувство, сега го мразеше, сега во 7. 30 наутро кога му доваѓаа во глава сите тие мисли. Одвратно е утрото, одвратно е станувањето за работа што не сакаш да ја работиш, одвратни се колегите што секојдневно стареат пред тебе отепани од едноличноста, од проблемите што ги притискаат. Болно дете, пари не стасуваат, промашени љубови, промашени животи, недоживеани страсти, преку глава од нив, несвесност за сопствените фрустрации, комплекси, колку повеќе сакаш да ги сокриеш толку повеќе на глава ти висат, сите знаат се за тебе, ти знаешсе за нив, просечноста е закон, мора да си просечен, стави си минд блокер, опушти се, што ти фали, уживај, пушти музика...........................................
Горчин се плашеше од животот, се плашеше од утрешнината, од она што го очекува, од свадбите на кој мора да отиде, од несреќните љубови, од смртта на која ке мора да се навикне, уште колку пати ке мора да ја преживее, да ја оплаче, да се пеплоса од тага, да посака да убие, да го убијат, да се плаши, колку страв е собран во луѓето, зошто никој не зборува она што мисли, вечното прашање зошто Господ си поиграл со нас, зошто не создал толку несовршени, толку неасолни, толку несреќни, трагикомични божји створенија кој лутаат по земјата и глумат допадливост. Чудно, си мислеше Горчин луѓето му завидуваат а тој сака да се убие.
Врело утринско кафе, пет цигари на гладен стомак, дневен весник, работи што го прават животот далеку поподнослив. Уште еден ден, знам однапред што ке се случи, живот го гледам како стопатти изгледана ефтина патетична холивудска драма, задоволен граѓанин опкружен со своето семејство, солидаризирање, несреќа, солзи, смеа. Грлото ме стега. Недостасува уште знамето, туѓата несреќа утеха за сопствената беда, марионети и фанфари, американците ни продаваат морал, се гушат во сопствените гомна. Холивуд дефинитивно треба да се запали, на крајот на 20 тиот век произведува филмови што ја навредуваат цивилизацијата, смрдат одовде па до космосот. Како мало дете занесено во сопствената игра, понесено во изградениот свет на илузии, не забележува кога завршува денот, не забележува кога завршува играта. Не е се изгубено, уште многу овци има за стрижење. Јас сум американизиран робот, ги достигнав вредностите на светската цивилизација, премачкан сум со илјадници бои, носам џинс, пијам кока кола, знам американски подобро од македонски, мислам на американски, одам на американски, пејам на американски, живеам американски. Велат во Америка немало добри женски, промашена илузија, не оди во Америка, живеј во илузии, овде е Америка. Целосно сум понесен од големината на западната цивилизација, од нејзиното мегаломанство, од нејзиниот сјај, од нејзиниот трулеж. Она за Холивуд, па добро сега има и по некој добар филм…
 

 

г:гадинки, фрагмент 4

-Ех Горчине, Горчине убеди ги луѓето во твојата супериорност, наполни го егото, пикни се во гаќите на некоја средновечна домаќинка, скроти го чудовиштето во твоите гаќи, докажи си дека си жив, дека постоиш, дека егзистираш, дроби демагогија со механичари и полуписмени госпоѓи, уживај во сознанието за сопствената беда, помисли и насмеј се на сопствената глупавштина, на незнаењето, на лагите што ги криеш, на умешноста да го сокриеш тоа, како пак тоа да го интерсира некого. Сите мислиме дека средината во која живееме е оптоварена со нашиот живот и нашите постапки, сите си придаваме големо значење, бегајки од свесноста за сопствената минијатурност во космосот. Тоа се само дел од дилемите што си ги поставуваше Горчин Ветрогонски секогаш кога беше тажен. Во последно време се почесто и почесто. Она што за него беше среќа како да беше зрно изгубено во некоја густа, маглива и непреодна шума.
-Работата и денес беше извршена рутински, перфектно, Горчин се враќаше дома во својот стан. Чувствуваше огромна потреба од едно пиво пред јадење, на гладен стомак, не беше од оние луѓе што беа зависни од друштво, повеќе сакаше да го пие пивото сам, осаменоста го инспирираше, можеше на мира да посматра, да гледа, да опишува. Длабоко во себе, иако не сакаше да признае беше воајер-Никој не може да види што се случува во мојот мозок;велеше Горчин, уживајки во визијата за меѓуножието на една интересна фосфорна женка што седеше спроти него. Таа ја држеше цигарата на многу интересен начин, начин кој што ја издаваше нејзината желба за внимание, за љубопитен поглед. Знаеше дека нема што да очекува од субјектот, женска е на еден локален силеџија, модринките под нејзините очи покажуваа дека има несреден живот, фосфорот во нејзините очи покажуваше дека за никого не би се менувала, чудно, но жените од нејзин ков, како да сакаа да бидат жртви на ментални идиоти , свршуваа од помислата дека сите знаат за нивната ''несреќа”. Како цел свет да се врти околу неа и нејзината судбина. Ја вовлекуваше цигарата длабоко во нејзините тркалезно полно обоени усни, знаејки дека е предмет на перцепција од страна на Горчин, свесна за својата сексуалност, нејзиното тело зрачеше трансмисја на еротичност, барем така си замислуваше Горчин завален на шанкерската столица конзумирајки го пивото и со мислите веќе длабоко навлезен во нејзиното меѓуножие, го пиеше пивото но и соковите од нејзината внатрешност. Никој не може да ми го одземе тоа што го мислам, се правдаше Горчин пред својата совест за еретичните мисли што му доаѓаа во моментот и од кој не можеше да се одбрани. Горчин продолжи да седи на истатата столица, пушејки цигара по цигара, напрегајки го својот мозок да дојда до ситуација на табула раса, кога во кафеаната влезе човек кој Горчин можеше да го нарече свој пријател и кој очигледно имаше намера да му се придружи, Ордан вечниот незадоволник како што имаше навика да го вика Горчин, човечиште со позамашен волумен, страшило на прв поглед, всушност дете заробено во тело на грубијан. Отидовме на кино, на филм што сме го гледале неколкупати, глупава америчка комедија, но два часа во мрак и не беше толку лоша идеја во услови кога човек има премногу време и едноставно не знае што да прави со него. Горчин со целата комплексност која ја носеше со себе, сепак можеше да го поднесува Ордан, иако овој имаше некој навики што го тераа Горчина многупата да помисли да му каже, но никогаш не му ги кажуваше не сакајки да го навреди. Покрај тоа што речиси никогаш не си ги миеше забите, имаше одвратна навика да си ги сече ноктите и остатоците да ги става на маса на која потоа седнува и јаде, а да не зборувам, си мислеше Горчин на постојаната навика пред било кој да си ги стиска гнојниците, кој за волја на вистината ги имаше во позамашен број. Сепак тој беше човекот со кој Горчин поминуваше најголем дел од времето кога не беше на работа и со кој можеше до бесвест да дроби празна слама, да бистри политика, да филозофира, со еден збор ако не постоеше Ордан, секако дека трбаше да биде измислен. Ордан имаше и постојана навика да зборува за девојките со кои бил, и тоа му беше неверојатно интересно на Горчин, кој иако знаеше дека голем дел од приказните се плод на фантазијата на неговиот пријател уживаше да го слуша. Така умешно умееше да прикажува Ордан. Кога стануваше збор за жени мозокот му работеше како парна локомотива. Уживавме во ретроспективата од нашиот минат труд, единствена утеха во мизеријата во која живееме е сеќавањето, цел живот живееме во спомени, цел живот патиме по пропуштеното. Маструбираме на нашето минато, го глорифицираме и сакаме повторно да се вратат времињата во кој наводно ние сме биле главни и сме си поминувале “супер”. Нема врска, идиотизам, ступидност. Го глорифицираме минатото секогаш кога се чувствуваме бедно, се храниме од сопствената суета, утешение за бедната реалност која ја живееме и која, види комедија, ќе ја глорифицираме исто така во блиската иднина придавајки и повторно неприродна големина, пак во потрагата по храна за сопственото его. Господи, си мислеше Горчин зарем сите се одвратни како мене.